Görünmez Yara: Psikolojik Şiddet
Psikolojik şiddet: Duygusal güç veya ihtiyaçlar, kadını/erkeği kontrol etmek, denetlemek, küçük düşürmek, aşağılamak, cezalandırmak amacıyla şiddet aracı olarak kullanılıyorsa “psikolojik şiddet” söz konusudur. Fiziksel şiddetin aksine psikolojik şiddeti tarif etmek daha zordur.
Psikolojik şiddetin fiziksel şiddetten daha fazla görüldüğü saptanmıştır. Fakat görünmeyen bir şiddet türü olduğu için kişiler, ruhu yıkıcı bu darbelerin adını hemen koyamazlar. Tanımlanması başta güç olduğu için çoğu insan ne yazık ki buna maruz kalır.
“Günlerce tek başıma iyileşmeye, adeta derime batan dikenleri tek tek üstümden atmaya çalışıyordum. Ta ki, benim suçum olmadığını anlayana kadar”.
E. D.
Psikolojik şiddet, sert darbelerin izini bırakmayan, fakat ruhu paramparça eden bir yara türüdür. Bu şiddet, kelimelerin kılıç gibi keskin, gözlerin ifadesinin acı verici ve sessizliğin gürültülü bir çığlık gibi etkili olduğu bir zehirdir.
Fiziksel iz bırakmadan, adeta görünmez bir eller zinciriyle insanın iç dünyasına nüfuz eden psikolojik şiddet, özgüveni törpüleyen bir rüzgar gibi eser. Sözler, adım adım duvarları örer ve mağduru kendi içine hapseder. İronik olarak, bu tür şiddetin yarattığı acı, dışarıdan bakıldığında görünmezdir, ancak içsel yaralar öylesine derin ki izleri zamanla silinmez.
Kontrol ve manipülasyon, psikolojik şiddetin sinsi kollarıdır. Mağdurun hissiyatını, düşünce dünyasını ele geçiren bu kollar, özgürlüğü alır ve duygusal bağları yok eder. Sözlerin dozu artar, eleştiriler keskinleşir ve mağdur, kendi değersizliği konusunda içsel bir savaşa sürüklenir.
Ancak unutulmamalıdır ki, psikolojik şiddetin varlığına dair farkındalık, bu görünmez düşmanla mücadelede ilk adımdır. Sağlıklı iletişim, empati ve sevgiyle örülü bir bağ, bu zehirli döngüyü kırabilir. Her birimiz, birbirimize karşı daha anlayışlı ve saygılı olmak adına çaba gösterdiğimizde, psikolojik şiddetin gölgesi giderek azalacaktır. Unutmamak gerekir ki, en güçlü bağlar, sevgi ve anlayışın ince, ama sağlam dokusundan örülüdür.
Psikolojik Şiddet Belirtileri Nelerdir?
- Aşağılama ve Küçümseme: Psikolojik şiddetin en yaygın türlerinden biri, bireyi aşağılamak ve küçümsemektir. Bir kişi sürekli olarak eleştirilir, aşağılanır veya kendi fikirleri küçümsenirse, bu durum bireyin özsaygısını zedeleyebilir. Örneğin, bir partnerin sürekli olarak diğerini aşağılaması, “sen bunu beceremezsin” demesi psikolojik şiddetin bu formuna örnektir.
- İzolasyon: Bireyi dış dünyadan izole etmek de bir tür psikolojik şiddettir. Örneğin, bir ilişkide bir kişi sürekli olarak diğerini sosyal çevresinden uzaklaştırır ve kendi etrafında kontrol altında tutmaya çalışırsa, bu izolasyonun zararlı etkilerine maruz kalınabilir.
- Manipülasyon: Manipülasyon, bir kişinin başka birini kontrol altına almak veya istediği şekilde davranmasını sağlamak amacıyla çeşitli taktikleri kullanmasıdır. Örneğin, bir iş ortamında bir çalışanın sürekli olarak başarısızlıkla suçlanması ve bu şekilde kontrol altına alınması manipülasyon örneğidir.
- Tehtitler ve Şantaj: Psikolojik şiddetin bir diğer şekli de tehtit ve şantajdır. Bir kişi, başka birini tehdit ederek onu sindirmeye veya istediği şekilde davranmaya zorlamaya çalışabilir. Örneğin, bir ilişkide bir partnerin diğerini fiziksel zararla tehdit etmesi bu tür bir psikolojik şiddet örneğidir.
- Gaslighting: Gaslighting, bir kişinin başka birini kendi gerçekliğine inanmamaya veya şüphe duymaya ikna etme çabasıdır. Bu, kişinin zihinsel sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir. Örneğin, bir kişi sürekli olarak başkalarını yanlış anladıkları konusunda suçlarsa, bu gaslighting’in bir örneği olabilir.
Görünmez Zincirleri Kırmak: Psikolojik Şiddeti Durdurmanın Yolları
- Farkındalık Yaratmak: Şiddeti Tanıma ve Adlandırma
Psikolojik şiddetle mücadele, ilk adımı farkındalık yaratmak oluşturur. Bununla ilgili bir farkındalığa şöyle diyerek başlanabilir: “Şu anda yaşadığım şey beni rahatsız ediyor. Kişilik haklarıma saygısızlık edildiğini hissediyorum. Bu yaşadığım şeyin adı psikolojik şiddet”. İnsanlar, bu tür şiddetin sıklıkla görünmeyen bir düşman olduğunu anlamalıdır. Sözlü saldırılar, manipülasyon ve kontrol taktikleri gibi şiddetin çeşitli yollarını tanımak, bu durumu adlandırmak ve bu davranışları durdurmaya yönelik irade oluşturmak önemlidir.
- Sağlıklı İletişim Alışkanlıkları Geliştirmek: Empati ve Anlayış
Sağlıklı iletişim, ilişkilerin temel taşıdır. Empati, anlayış ve açık iletişim, psikolojik şiddeti durdurmanın anahtarıdır. İnsanlar, duygularını ve düşüncelerini açıkça ifade etmeye teşvik edilmeli ve birbirlerini dinlemeye odaklanmalıdır. Bu, sorunların daha sağlıklı bir şekilde çözülmesine olanak tanır ve şiddetin tohumlarını boğar.
- Destek Ağları Oluşturmak: Toplumsal Dayanışma
Psikolojik şiddeti durdurmanın etkili bir yolu, güçlü destek ağları oluşturmaktır. Bireyler, aileleri, arkadaşları ve psikolojik destek grupları, mağdurlara destek olmalı ve onlara güvenli bir ortam sağlamalıdır. Destek ağları psikolojik şiddete maruz kalan kişilerin özgüveninde bir iyileşmeye neden olabilir. Bu destek aynı zamanda, şiddeti uygulayanların bu davranışlardan vazgeçmelerine yardımcı olabilir.
- Profesyonel Yardım Arayışı: Terapi ve Danışmanlık
Psikolojik şiddetle başa çıkmak, profesyonel yardım almayı içerebilir. Mağdurlar, terapi ve danışmanlık hizmetlerinden faydalanarak içsel iyileşme sürecine adım atabilirler. Aynı zamanda, şiddet uygulayanlar da bu davranışlarından arınmak için profesyonel yardım arayabilirler.
Psikolojik şiddete maruz kaldığınızın farkına vardıktan sonraki süreçte ise bunun sizin hayatınıza, özgüveninizde bir hasara sebep olup olmadığını anlamak önemlidir. Yaşadığınız durum bir kriz haline dönmüşse bir uzman psikolog ile ilerlemek gereklidir. Uzman psikolog bu doğrultuda psikolojik şiddetten kurtulabilmenin yollarında destek sağlayacaktır. Görünmez zincirleri kırmak ve güçlü, destekleyici ilişkiler inşa etmek, daha adil ve sağlıklı bir dünya için atılmış önemli bir adımdır. Bu adımı atmak istiyorsanız Denizli’de profesyonel psikolog ve danışmanlık desteği almak için bize ulaşın.
“Bu yazı kişileri bilgilendirme amaçlıdır. Verilen bilgiler tanı ve teşhise yönelik değildir. Kendinizi iyi hissetmiyorsanız mutlaka doktorunuza danışınız.”
