“İlişkim sağlıksız mı?”,” İlişkimi bitirmeli miyim?”, “İlişkim biraz daha beklesem düzelir mi?” “Ayrılmalı mıyım?”, “Sevgilimden nasıl ayrılabilirim?” gibi sorular henüz ilişkiniz devam ederken kafanızı karıştırabilir. Bir ilişkinin sağlıksız ya da toksik olduğunu kabullenmek ve bu ilişkiyi sonlandırmak, hayatın en zor deneyimlerinden biri olabilir. Bu makalede, sağlıksız bir ilişkiyi tanımlamayı, bitirme sürecini ve sonrası için yapılması gerekenleri ele alacağız.
İlişkinin Sağlıklı ya da Sağlıksız Olduğu Nasıl Anlaşılır?
“Sağlıksız romantik ilişkiler” son zamanlarda ilişkiler hakkında en çok konuşulan konulardan.
Eğer bu yazıya denk gelip hala okuyorsanız sanıyoruz ki ilişkinizle ilgili bir şeylerden emin değilsiniz. Bunun sebebi aslında bir şeylerin yolunda gitmediğini hissetmeniz olabilir. Bu ilişkide kalıp kalmamanız konusunda kafanız karışık olabilir. İlişkide güvende olmak istemeniz, devam edip etmeyeceğinden emin olmak istemeniz çok normal. İnsanız çünkü, güvenlik ihtiyacımız en önemlisi.
“Sağlıklı ilişkiler kontrol ve güce değil, eşitlik ve saygıya dayanır”
Peki gelelim asıl meseleye… Herkes ilişkisinde zaman zaman anlaşmazlık yaşayabilir. Ancak sağlıklı ilişkide tartışmalar bir tehdit değildir.
“Doğru bir partner siz düştüğünüz zaman sizi düştüğünüz yerden kaldıracak ve sizi kendinizin daha versiyonu olmanız için yardımcı olacaktır. Ama yanlış insan bunun tam tersini yapar. Sizi tamamen aşağı çeker”
İlişkide olduğunuz kişi size neşe, güven ve rahatlık hissi vermelidir. Bazı günler işlerimiz ters gider, iş yerinde patronla bir sorun yaşarız, arkadaşımızla tartışırız… Hayatımızda olan tüm bu kötü olaylar içerisinde kendimizi kötü, kaygılı, endişesi artmış, depresif hissedebiliriz. Doğru bir partner siz düştüğünüz zaman sizi düştüğünüz yerden kaldıracak ve sizi kendinizin daha versiyonu olmanız için yardımcı olacaktır. Ama yanlış insan bunun tam tersini yapar. Sizi tamamen aşağı çeker. Sağlıksız bir ilişkide o gün olduğunuzdan daha mutsuz olursunuz. Kendinize acımaya başlarsınız, öz saygınız düşer ve bu mental sağlığınızı olumsuz yönde tetikleyebilir. Bu yüzden sağlıksız bir ilişkiyi bitirebilmek herkesin sahip olması gereken önemli bir beceridir.
Sağlıklı bir ilişkiyi bir çınar ağacına benzetebiliriz. Çınar ağacının kökleri derine uzanır ve sağlam bir yapısı vardır. Sağlıklı ilişkisi olan iki kişiyi ise çınar ağacının üzerinde duran kuşlara benzetirsek ikisi de birlikte uçar, ağacın dallarında dinlenir ve birlikte güvenli bir yuvada yaşarlar. Tıpkı heybetli bir çınar ağacı gibi ilişkileri de dayanıklılığını hemen yitirmez, Sağlıklı bir ilişkide hiçbir taraf sürekli ayrılma ya da terk edilme korkusu, yumurta kabukları üzerinde yürüyormuş gibi bir hissiyat yaşamaz.
Sağlıklı ilişkiler kontrol ve güce değil, eşitlik ve saygıya dayanır. Sağlıklı bir ilişkide partnerinizin öfkesinden korkmazsınız çünkü partneriniz sizin için bir tehdit değildir. Birbirinizin yanında olduğunuz için kendinizi güvende, desteklenmiş, mutlu ve heyecanlı hissedersiniz. Birbirinize saygı duyuyorsanız, birbirinden ayrı hayatlarınız varsa ama istediğiniz zaman birbirinize geri döndüğünüzde hala bir bütün olabilirsiniz. Sağlıklı ilişkilerde her iki tarafın da mahremiyet hakkı vardır. Partneriniz sizi kısa mesajlarınızı, e-postalarınızı veya Facebook mesajlarınızı okumanıza izin vermeye zorluyorsa, bir sorun var demektir.
Eskiden sağlıksız ilişki yok muydu? Evet vardı. Fakat son yıllarda, psikolojik sağlık ve duygusal refah konularına olan ilgi arttı. Kadınların da çalışma hayatına katılmasıyla birlikte kadınlar da şiddet gördüğü, içinde bulunmak istemedikleri ilişkiden eskisi gibi kaygı duymadan çıkabiliyorlar. Sadece kadınlar değil erkekler de psikolojik iyilik hallerini daha çok önemsiyorlar.
Sağlıksız İlişkinin Özellikleri Nelerdir?
- Sürekli Tartışmak ve Kavga Etmek: İlişkide sürekli olarak anlaşmazlıklar, tartışmalar ve çatışmalar yaşıyorsanız, bu sağlıksız bir işaret olabilir.
- İletişim Problemleri: Birbirinizi anlamakta/anlaşılmakta güçlük çekiyorsanız, duygularınızı açıkça ifade edemiyorsanız veya partneriniz size karşı anlayışsız davranıyorsa, iletişim problemleri sağlıksızlığa işaret edebilir.
- Güven Sorunları: Güven veren biri olmak ve yanınızdaki adama/kadına güvenebilen biri olmak sağlıklı ilişkinin olmazsa olmaz temel taşıdır. Partnerinizle güven eksikliği yaşıyorsanız, sürekli olarak terk edilme korkusu, kıskançlık, kontrol veya şüphe hissi yaşıyorsanız ilişki sağlıksız olabilir.
- Duygusal Manipülasyon: Partnerinizin duygusal manipülasyon taktikleri kullanması, sizi suçlama veya aşağılama eğiliminde olması sağlıksız bir ilişki göstergesi olabilir.
- Özgürlük ve Bağımsızlık Eksikliği: İlişkide bireysel özgürlüğünüz kısıtlanıyorsa, kendinizi partnerinizle olmaktan başka seçeneğiniz olmadığı hissine kapılıyorsanız bu da sağlıksızlık işareti olabilir.
- Fiziksel, Sözel veya Cinsel Şiddet: Herhangi bir fiziksel veya cinsel şiddet yaşanıyorsa, bu en ciddi sağlıksız ilişki belirtisidir ve derhal profesyonel yardım almanız gerekebilir.Bunun dışında hakaret etmek, saygısızca konuşmak, partnerin seks/cinsellik teklifine hayır demesine rağmen onu zorlamak, ekonomik olarak onu zorlayacak davranışlarda bulunmak, sevdiği eşyalara/canlılara zarar vermek gibi şiddetin her türlüsü varsa ilişki sağlıksızdır.
- Duygusal Tükenmişlik: Sürekli olarak ilişkiden duygusal olarak tükenmiş hissediyorsanız, ilişkinin size enerji vermek yerine enerjinizi tüketmesi durumu, kimliğinizi kaybetmişsiniz ya da kendiniz değilmişsiniz gibi hissettiğiniz bir ilişki sağlıksızdır.
- Değerlerde Uyuşmazlık: Temel değerlerinizde veya hayat hedeflerinizde partnerinizle önemli farklılıklar yaşıyorsanız, uzun vadede ilişkiyi sürdürmenizin zor olabileceğine dair işaretler olabilir.
Bu belirtilerden herhangi biri veya birkaçı ilişkinizin sağlıksız olduğunu düşündürüyorsa, bu durumu ciddiye almalı ve ilişkinizi gözden geçirmek için bir uzmandan yardım almayı düşünmelisiniz. Herkesin sağlıklı ve mutlu bir ilişkiyi hak ettiğini unutmayın.